Taş Hastalıkları Nelerdir? Böbrek Taşı Belirtileri Ve Tedavi Yöntemleri

Taş Hastalıkları Ve Tedavisi

Vücudumuzda sadece böbreklerde taş hastalığı görülmez. Böbreklerin yanı sıra safra kesesinde, pankreasta, midede, tükürük bezlerinde, gözde ve dişlerde de taş sorunu görülür.

Bu organlarda ortaya çıkan taş, yediğimizde içtiğimiz besinlerle vücudumuza giren tuz kristalleri ve konsantre minerallerin birleşimi sonucu oluşur. Bununla birlikte vücudumuzdaki sıvı oranının azalmasıyla da taş oluşur.

Şimdi sırayla vücudumuzda taş görülen organları, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini açıklayacağız.

1)   Böbrek Taşı

İlk olarak böbrek taşını inceleyelim.

• Böbrek taşı nedir?
• Börek taşı niye oluşur?
• Börek taşı semptomları nedir?
• Börek taşı teşhisi nasıl konur?
• Böbrek taşı nasıl tedavi edilir?
• 

 A) Böbrek taşı nedir?

Öncelikle böbreğin görevini söyleyerek başlayalım. Böbrekler omurganın iki tarafında bulunan boşaltım sisteminin en önemli organıdır.  Ve görevi yediğiniz besinlerdeki atık ürünleri kandan uzak tutmaktır. Temizlediği kanı vücuda geri gönderirken atık ürünler idrar yoluyla vücuttan dışarı atılır.

Böbrek taşı ise kanın temizlenmesi sırasında mineral ve tuzlardan oluşur. Böbreklerin sadece birinde görülebileceği gibi her ikisinde de görülebilir. Taşlar idrar yoluna düştüğünde ise çok şiddetli sancılara sebep olur. Erkeklerde daha fazla görülen bu hastalığın bir kere görülmesinden sonra nüksetme olasılığı daha yüksektir. Tedavi olunmadığı takdirde organ kaybına neden olabileceği için mutlaka tedavi edilmelidir.

B) Böbrek taşı niye oluşur?

Böbrek taşının görünmesinde birçok sebep vardır. Bu sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz.

• Yetersiz sıvı tüketimi; böbrek taşı oluşumunda en önemli sebeplerden birisi vücutta yeteri miktarda su olmamasıdı Günlük su ihtiyacının karşılanması durumunda idrarla atılan maddelerin yoğunluğu artar buda taş oluşumuna sebep olur.
• Genetik; aile üyelerinden birinde daha önce böbrek taşı görülmüş ise diğer aile üyelerinde de görülme oranı yü Yani böbrek taşı genetik bir unsur da olabilir.
• Cinsiyet; kadınlara oranla erkeklerde böbrek taşı görülme ihtimali daha yüksektir.
• Beslenme; Şeker, sodyum ve protein bakımından zengin bir beslenme şekli de böbrek taşı oluşumuna neden olur. Özellikle çok fazla tuz tüketimi böbreklerden atılan kalsiyumu arttırdığı için böbrek taşı riskini büyük oranda arttırır.
• Nüksetmesi; Daha önceden böbrek taşı problemi geçiren kişilerde tekrar bu problemin olma ihtimali daha yü
• Kilo ve obez problemi de böbrek taşı oluşumuna etkendir.
• Uzun yıllar kalsiyum ve D vitamini kullanmakta böbrek taşı oluşumuna sebep olur.
• Sıklıkla idrar yolu enfeksiyonu geçirmekte böbrek taşı oluşumunu arttırı
• Sindirim sistemi ameliyatı olan kişilerde risk grubundadır. 

C) Böbrek taşı semptomları nelerdir?

Böbrek taşları çoğunlukla idrar yoluna düştükleri dönemde belirti gösterir. Çünkü üreter de oluşturdukları tıkanıklık sebebiyle şiddetli ağrılar ortaya çıkar.  Şimdi bu belirtileri maddeleyelim.

• Bu belirtilerin en önemlisi şiddetli ağrıdı Bu ağrı genellikle böbrek bölgesinde, sırtta, karın bölgesinde, kasıklarda ve kaburgaların altında hissedilir.
• İdrar renginde ve kokusunda değişiklik görülü Aynı zamanda sık sık idrar ihtiyacı oluşur ancak idrar miktarı azdır. İdrar yaparken ağrı ve yanma hissedilir.
• Mide bulantısı ve kusma da böbrek taşı belirtisi olabilir.
• Ateş, titreme ve üşüme görülür.

D) Böbrek taşı teşhisi nasıl konur?

Böbrek taşının teşhisinde Üroloji doktoruna gitmek gerekir. Üroloji doktoru hastada görülen semptomların yanı sıra teşhisi koymak için çeşitli tetkikler yapar. Bu tetkikler şunlardır;

• Kan testi; kandaki ürik asit ve kalsiyum gibi taşına sebep olan etkenler incelenir.
• İdrar testi; İdrarda kan ve enfeksiyon olup olmadığına bakılır.
• Görüntüleme yöntemi; Bu yöntemle de böbrek taşı teşhisi konulur.
• Bilgisayarla tomografi; Bu yöntemle küçük taşlar da dahil olmak üzere taşların yeri ve büyüklüğü saptanır.
• Ultrason; Bu yöntemde yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılır. Hızlı ve güvenilir sonuçlar verir.
• Böbrek taşı analizi; İdrar yoluyla dışarı atılan taşın doktor tarafından incelenmesi ile yapılır. Taşın içyapısında hangi maddelerin olduğuna bakılır ve tekrar taş oluşumunu önlemek için hangi tedavinin yapılacağı konusunda doktora yol gösterir.

E) Böbrek taşı nasıl tedavi edilir?

Böbrek taşının tedavisine öncelikle taşın büyüklüğüne tipine ve bulunduğun bölgeye bakılarak karar verilir. 4 mm den küçük olan Taşlar idrar yoluyla kendiliğinden vücuttan atılabilirken büyük olanlar kendiliğinden atılamaz.

4 mm den küçük olan böbrek taşlarına uygulanacak tedaviler şunlardır;

• Su tedavisi; günde en az 2 veya 3 litre su içmek ürüner sisteminin bir nevi yıkanmasına ve temizlenmesine sebep olduğu için oluşan taşın düşürülmesine de yardımcı İdrar rengi koyu olanların açık bir idrar rengine dönene kadar su içmeleri gerekir.
• Bununla birlikte günlük aktivite oranında artırılması Bol bol yürüyüş koşu ve ip atlama gibi egzersizler yapılmalıdır. Bu yöntemde taşın kendiliğinden vücuttan çıkmasına yardımcı olur.
• İlaç tedavisi; Bu taşların daha kolay düşmesini sağlamak için idrar yollarındaki kasları gevşeten ilaçlar kullanılı Böbrek taşı düşürürken yaşanan şiddetli ağrılar içinde ağrı kesici ilaçlar verilir. Böbrek taşı problemi yaşarken oluşan mide bulantısı ve kusma gibi şikâyetlere karşı da aynı şekilde ilaç tedavisi uygulanır.

   Büyük olan taşlar için uygulanan tedavi yöntemleri ise şöyledir;

• (SWL) Ses dalgaları ile böbrek taşının kırılması; Bu yöntem vücudun dışından böbrek taşının bulunduğu bölgeye güçlü titreşim veren ses dalgaları göndererek taşın parçalanmasını sağlayarak idrar yoluyla vücuttan atılmasına yardımcı
• Üreteroskopi; kıvrılabilir ve ince aletlerle lazer yardımı ile taş kırma yöntemidir. Bu ince ve kıvrılabilir aletlerle idrar yolunun uç kısmından doğrudan girilerek mesane üreter ve üretrayı geçip böbreğe ulaşılır. Taşın büyüklüğüne ve bölgesine bağlı olarak taş bütün olarak çıkarılabilir. Ancak bütün olarak çıkarılamayacak taşlar holmium lazer ile parçalara ayrılarak idrar yoluyla dışarı çıkarılması sağlanmış olur.
• (PNL) Perkütan nefrolitotomi; 2 cm den büyük olan böbrek taşlarının tedavisinde kullanılan kapalı bir yöntemdir. Genel anestezi ile ameliyat gerçekleştirilir. Yüzüstü yatırılan hastanın sırtından küçük bir kesi açılır ve oradan böbreğe bir tüp yerleştirilir. Tüpün dışarıda kalan ucundan optik kamera ve taşın çıkarılmasına veya kırılmasını yardımcı olan aletler sokulur. Direkt olarak çıkartılabilecek taşlar tüpten dışarı çıkartılır. Ancak büyük olan taşlar ses dalgaları veya lazer ile küçük küçük parçalanarak çıkartılır.
• Açık böbrek taşı ameliyatı; Bu yöntem günümüzde çok az yapılmaktadı Taşın boyutu çok büyük olduğu zamanlarda yapılır. Bu yöntemde de hastanın sırtından bir kesi açılarak böbrek taşlarına ulaşılır.
• Hiperparatiroidi ameliyatı; paratiroid bezlerine yapılan ameliyat kalsiyum seviyesinin normale dönmesini sağlayarak böbrek taşı oluşmasını önleyebilir.

2. Safra kesesi ve pankreas taşı

Safra kesesi taşının genellikle bir belirtisi yoktur. Çoğunlukla başka bir şikâyetten dolayı doktora başvurulduğunda ortaya çıkar.  Şişkinlik ve gaz problemi ile kendini gösterebilir. Bu taşlar anesteziye ve cerrahi bir işleme ihtiyaç duyulmadan alınabilir. Safra kesesindeki taşın teşhisi erken konmadığı takdirde bu taş pankreas kanalına geçerek pankreasa zarar verir. Pankreastaki taşlar iltihaplanarak karın ağrısına sebebiyet verir.

 3. Göz Taşı

Bu taşın oluşmasındaki en önemli etken göz hijyenine dikkat etmemektir. Görme kalitesini olumsuz yönde etkileyen bu küçük sarı taşlar göz kapaklarında ve göz bezlerinde birikir. Göz kapağında şişlik, kaşıntı, kızarıklık veya göz kuruluğu göz yanması gibi belirtileri vardır. Bu hastalık ileri seviyeye gelene kadar hastalarda ağrı veya acıya sebep vermeyebilir. Bu yüzden altı ayda bir göz muayenesi olmak gerekir.

Göz taşı oluşumunu engellemek için özellikle kadınların gözlerini gece uyurken makyajdan tamamen arındırması gerekir. Bunun yanı sıra genel olarak da göz ve kirpik dibi bakımının ve temizliğinin yapılması gerekir.

 4. Diş Taşı

Bu sorun insanların yüzde 98’inde görülebilir. Tedavi edilmediği ya da önlem alınmadı takdirde diş çürümesi ve diş kaybı gibi daha büyük sorunların ortaya çıkmasına sebep olur. Düzenli olarak diş fırçalamayan kişilerde, sigara ve puro kullananlarda, çapraşık dişlere sahip olan kişilerde, hazır gıdalarla beslenen ve taze meyve ve sebze tüketimi olmayanlarda ve tükürük akış hızı fazla olan kişilerde görülür. Erkeklerin tükürük akış hızı fazla olduğu için genellikle erkeklerde bu sorun daha çok görülür.

 5. Mide Taşı

Midedeki gıda kalıntılarının sertleşmesi sonucu meydana gelir. Uzun süre fark edilmeyen bu taşlar şiddetli mide ağrıları ve kabızlık gibi belirtilerle kendini gösterir.  Mide taşları endoskopik yöntemle vücuttan çıkartılır.